İTÜ’lü OLMAK: Mehmet Bey bize kendinizden söz eder misiniz?

Mehmet Duran: 1953 doğumluyum. İlk, Orta, Lise öğrenimimi Malatya’da tamamladım. 1970 Yılında İTÜ’ye girdim 1977 yılında Elektrik Mühendisi olarak Mezun oldum. İlk görev yerim Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) oldu. TEK’de Aliağa, Kangal, Trakya Doğal Gaz ve Girne Santrallarının kuruluş, montaj ve işletmeye alınmasında Mühendis, Baş Mühendis, Proje Yöneticisi olarak görev yaptım. 1997- 2004 yılları arasında Hamitabat Elektrik Üretim A.Ş.’nin Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Başkanlığını yaptım. Bu görevden ayrıldıktan sonra çeşitli kurum ve kuruluşlarda danışmanlık yaptım.

2015- 2017 yılları arasında İTÜ Birlik Yönetim Kurulu, 2017 yılında ayrıca Vakıf Yönetim Kurulu üyeliği yaptım.

2019 yıllında ise tüm çalışmalarımı sonlandırarak emekli oldum.

2019 yıllında ise tüm çalışmalarımı sonlandırarak emekli oldum.

İTÜ’lü OLMAK: Güzide derneğimiz İTÜ BİRLİK içerisinde yürütülen ve sizinde önemli katkılar sağladığınız faaliyetlere ilişkin olarak neler paylaşmak istersiniz?

Mehmet Duran: Birliğimizle ilgili düşüncelerimi açıklamadan önce Birliğimizin birçok üyemizce de bilinmeyen kısa bir tarihinden söz etmek isterim. Ülkemizde mühendisliğin tarihi oldukça eski olduğu halde, mühendis derneklerinin kuruluş tarihleri ise oldukça yenidir. Osmanlı döneminde kurulan ilk mühendis derneği Samsun-Sıvas Demiryolunun inşaat çalışmaları sırasında bu hattın inşasında görevli mühendisler tarafından kurulan  “Osmanlı Mühendis ve İktisat Cemiyeti” adlı dernektir.

Ancak bu cemiyet kurulduktan hemen sonra Birinci Dünya Savaşı başlamış, örgütlenme fırsatı bulamadan tasfiye olmuştur.

Kurtuluş Savaşı zaferle kazanılmasından sonra Ankara’daki mühendis ve mimarları bir çatı altında toplayacak bir dernek kurulması için tekrar çalışmalara başlanmıştır.

Mühendis ve Mimarların örgütlenme çalışmaları Ali Rıza Sun, Ziya Fevzi, Bedri Hüsnü, Cemal Germen, Hasan Hadi Çamtepeli, Bekir Vehbi ve Esat Akil Bey’den oluşan heyet tarafından yürütülmüştür.

Heyet ülke çapında tespit ettikleri Mühendis ve Mimarlara 23 Nisan 1926 tarihinde Ankara’da bir araya gelmek üzere yazılı olarak çağrı yapar. Bu davet üzerine 23 Nisan 1926’da Ankara’da bir araya gelen 85 Mühendis ve Mimar “Türk Yüksek Mühendisleri Birliği” derneğinin kurulmasına karar verirler.

Derneğin kurucuları olarak resmi belgelere, toplantı çağrısını yapan Ali Rıza SUN, Ziya FEVZİ, Bedri HÜSNÜ, Cemal GERMEN, Hasan Hadi ÇAMTEPELİ, Bekir VEHBİ ve Esat AKİL kaydedilir. Türk Yüksek Mühendisleri Birliği’nin ilk Yönetim Kurulu toplantısı ise 26 Nisan 1926 Pazartesi günü yapılır.

Türk Yüksek Mühendisler Birliğinin adı, 1973 yılında “İTÜ Yüksek Mühendisleri Derneği” , 2006 yılında da ise “İstanbul Teknik Üniversiteliler Birliği Derneği” olarak değiştirilmiştir.

Dernek Aralık 2007’ de İTÜ Yüksek Mühendisleri Birliği Vakfı’nı kurarak tüm taşınmazlarını bu vakfa bağışlamıştır. Derneğin ismindeki değişikliğe paralel olarak Vakfın ismi de 12 Aralık 2007 tarihinde “İstanbul Teknik Üniversiteliler Birliği Vakfı” olarak değiştirilmiştir.

İstanbul Teknik Üniversiteliler Birliği, Ülkemizin ilk Mühendis Mimar Derneği olma onurunu taşıdığı gibi, Cumhuriyetimizin ilk sivil toplum örgütlerinden biridir.

Birliğimiz, 1954 yılına kadar Mühendislik ve Mimarlık ile ilgili mesleki ve teknik konularda çalışmalarda bulunmuş, birçok mesleki kitap yayınlamıştır. 1950’li yılların sonuna kadar ülkemizde çıkarılan tüm kanun ve yönetmeliklerin hazırlanmasında aktif olarak görev yapmıştır.

Görev yaptığım 2015-2017 yılları arasında üzerinde durduğumuz iki proje vardı;

1. ARI SAĞLIKLI YAŞAM KÖYÜ PROJESİ : Proje kapsamında 30 tek katlı bahçeli ev, 40 rezidans daire, ileri yaştaki yetişkinlerimizinde kalabileceği konuk evi. Bu konuda ihtiyaç duyulan yaklaşık 60 dönümlük arazinin temini için Çamlıdere, Gölbaşı, Etimesgut Belediye Başkanları ile görüşülmüştü. Bu projenin hayata geçirilebilmesi için ön koşulu olan arazi temini için Bakanlığa, söz konusu belediyelere yeni  başvuru yapılabilir.
2. ANKARA KALKINMA AJANSI tarafından yürütülen “2016 Yılı Sosyal Sorunlarının Çözümünde Yenilikçi Yöntemler ” hibe programı çerçevesinde ajansa başvuruda bulunulmuş

Bu. Proje kapsamında

• Üyelerimize ücretsiz film seyredebilmesi için seyyar sinema perdesi, ses sistemi ve film makinası temini,
• Üyelerimize müzik kursu açılması bunun için gerekli müzik aletleri ve eğitmen temini,
• Üyelerimiz için ebru kursu açılması, bunun için gerekli malzeme ve eğitmen temini,
• Kütüphane kurulması ve bilgisayar temini,

Bu projenin hayata geçirilebilmesi için neler yapıldı bilmiyorum. Ancak bu projeler için Kalkınma Ajansına yeni başvuru yapılması gerekir.

İTÜ’LÜ OLMAK: Öncelikle bu önemli tarihsel bilgiler için teşekkür ediyoruz. Bizlerden önce büyüklerimizin Birliğimiz için neler yaptığını bilmek, onları anımsamak, yaşayanları anmak, önemli etkinliklere çağırmak bizce çok önemli.

Yönetimlerini kendilerinden önce yaşayanlarının yaptıklarının üzerine bir şeyler koyarken onlara vefa duygusunu göstermesi, dernek olma anlamında çok belirleyici bir şey.

Geçmişte bizzat katkı koyduğunuz İTÜ BİRLİK pratiğini ve deneyimlerinizi esas alarak; günümüzden bakarak bir değerlendirme yaparsanız, İTÜ BİRLİK yakın zaman faaliyetleri ve mevcut durumu hakkındaki düşüncelerinizi paylaşabilir misiniz?

Mehmet Duran: Söz ettiğim projelerin yanı sıra Birlik Binasının teras katının sosyal faaliyetlere olanak sağlayacak şekilde düzenlenmesi için bir çalışma başlatmıştık. Bu çalışmanın hayata geçirilmesinin önemli olduğunu düşünüyorum.

Bir noktaya daha dikkat çekmek isterim. Bildiğiniz gibi ülkemizde yapılmış büyük yatırımlarda kimi üyemiz üst düzeyde, kimi üyemiz mühendis olarak uygulayıcı veya planlayıcı olarak görev üstlenmiştir. Bu üyelerimizden uzmanlık alanlarına göre çalışma grupları oluşturulması, bundan sonra yapılacak projeler için bu grupların görüş ve önerilerinin yetkililerle ve Kamuoyu ile paylaşılması son derece önemlidir. Birliğimiz, 1960’lı yıllara kadar Mühendislik ve Mimarlık ile ilgili her konuda çalışmalarda bulunmuş, ülkemizde teknik konularda çıkarılan tüm kanun ve yönetmeliklerin hazırlanmasında aktif olarak görev yapmıştır. Eğer uzmanlık konularda çalışma grupları oluşturabilirsek İTÜ BİRLİK olarak görüşlerimizin kamuoyunca dikkate alınacağına inanıyorum.

Dikkat çekeceğim diğer husus;

Kamu Yararın Sahip Dernek Statüsü hakkına sahip olmak için girişimlerde bulunulması gerekir. Bu statü kazanıldığında en önemli kazançlar ana başlıklarla şu şekildedir,

• Devlete ait kuruluşlardan her türlü yardım alma,
• İzin almadan yardım toplama,
• Milli Emlak’dan arazi, arsa alma,
• Vergi Muafiyeti,

7 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak genel kurulumuzda başkan adaylarına başarılar diliyorum…

Saygı dileklerimle…

İTÜ’lü OLMAK: Sevgili Mehmet Duran, biz de İTÜ’lü OLMAK web sitesi adına sizlere hem geçmişte derneğe verdiğiniz emekler hem de zaman ayırıp bu söyleşi olanağını bize vererek mesajlarınızı okurlarımıza ulaştırma şansından dolayı şükranlarımızı sunuyoruz.